SalzburgSalzburgSalzburgSalzburgsalzburg-winterSalzburg

Synagoge van Salzburg

Veel Nederlanders zijn geïnteresseerd in synagoges over de hele wereld. Ook in Salzburg vinden we een synagoge met een bewogen verleden. Helaas zijn de openingstijden beperkt, maar wellicht vind je een gelegenheid deze tijden in te passen in een bezoek aan de stad Salzburg.

Salzburg_monumenten-Synagoge-k.jpgSalzburg was zeker geen Jood-vriendelijke stad, de Joden hebben het hier erg moeilijk gehad. In de middeleeuwen vonden we een Joodse gemeenschap in de stad die zich, hoe kan het ook anders, concentreerden rondom de Judengasse. Aan beide kanten was het kleine wijkje afgesloten met poorten.

Omdat er ook niet-Joden woonden, kan niet gesproken worden van een Joods ghetto. In de late 19e eeuw verhuisde de gemeenschap van de Altstadt naar de Neustadt, naar het Andrä Viertel in de wijk Schallmoos. In eerste instantie kreeg de gemeenschap, die 30 families telde, een gebouw op de hoek van de Getreidegasse/Giesstrasse (Altstadt) tot haar beschikking.

De gemeenschap groeide echter zo enorm, dat dit gebouw te klein bleek. De gemeente Salzburg was erg tegen een nieuwe synagoge en probeerde aan alle kanten de bouw van een nieuwe synagoge te verhinderen. De Joodse gemeenschap won het gevecht. In 1901 werd de huidige synagoge aan de Lasserstrasse 8 in het Andrä Viertel gebouwd en geopend. Voorwaarde was dat de synagoge niet direct aan de straat gebouwd mocht worden. De Joodse gemeenschap concentreerde zich vervolgens in deze wijk.

Overal in Salzburg kunnen we nog Joodse geschiedenis vinden, met name in de Wolf Dietrich Strasse en de Linzergasse. De Joden kregen het echter steeds moeilijker in Salzburg. Na de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog werd de sfeer zelfs agressief ten opzichte van de Joden. In de Kristallnacht van 9 november 1938 werd de synagoge geplunderd en werd het eigendomsrecht overgedragen aan de politie. Het geld dat hiervoor betaald zou worden (20.000 Reichsmark) werd nooit betaald door de Salzburger Politie. Pas in 1946 werd het eigendomsrecht door de Amerikanen aan de Joodse gemeenschap terug gegeven. 

Na een aantal jaren van hard werken en investeren werd de synagoge pas in 1968 opnieuw geopend. De Joodse vluchtelingen die in grote getalen naar Salzburg trokken en teruggekeerde Salzburg Joden hebben dit mogelijk gemaakt. Zowel door investeringen als door hard werken. De Christelijke gemeenschap wilde ook een steentje bijdragen uit schuldgevoel over de gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Helaas waren niet alle Christenen het hiermee eens en werden verzoeningspogingen tussen de Christelijke en Joodse gemeenschap in de kiem gesmoord door vernielingen en protesten.

Uiteindelijk heeft de Joodse gemeenschap toch zelf zorggedragen voor de middelen voor de wederopbouw van de synagoge. De huidige synagoge heeft 128 zitplaatsen: 85 voor mannen en 43 voor vrouwen. Er zijn twee gescheiden ingangen. De Sukka en het Mikwe zijn in de tuin ondergebracht. In 2001 werd het 100-jarige bestaan van de synagoge gevierd.

De Joodse gemeenschap telt nu zo'n 100 leden door het hele Land Salzburg heen. Het religieuze Joodse centrum vinden we dus in de synagoge in de Lasserstrasse. Salzburg is doorspekt van Joodse herinneringen. Veel gebouwen in de stad zijn verweven met de geschiedenis van het Jodendom door de eeuwen heen in Salzburg.

Reageer op dit artikel
Mail de redactie
Share dit artikel op Facebook!
Tweet dit artikel op Twitter!
Deel dit artikel!